Hướng dẫn Luật chơi bài"Xập xám"...

Có bao giờ các bạn tham dự vào một buổi tiệc, sau khi ăn uống xong xuôi thì mọi người ngồi xuống chơi bài để giúp vui, tiếc thay loại bài binh xập xám các bạn lại không biết chơi và cảm thấy bị left out?

***** SƠ LƯỢC *****

    Như tên gọi - xập xám tức thập tam tức mười ba - mỗi người tham gia được chia cho 13 lá bài...  Cơ bản thì nhỏ nhất là con 2, rồi 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, Jack, Queen, King, lớn nhất là con ách (Ace), ngọai lệ nhỏ khi dùng trong "sảnh" (straight) mà tôi sẽ đề cập ở dưới ở phần nói về sảnh...

    Khi người tham gia "binh" (arrange) bài của mình, phải chia 13 lá bài đó thành 3 phần (xập xám gọi là "chi" - hands): chi dưới gồm 5 lá, chi giữa gồm 5 lá, và chi trên cùng gồm 3 lá còn lại...  Chi dưới cùng trong 13 lá bài của mình phải lớn hơn chi ở giữa của chính mình, rồi chi giữa phải lớn chi trên cùng, nếu không mình sẽ bị "lủng" hay "thủng" nghĩa là thua trắng...  Khi so sánh để quyết định ăn thua thì so từng chi một với nhau, nếu mình huề (tie) cả 3 chi với đối thủ thì huề; huề 2, ăn 1 thì ăn; huề 1, ăn 2 thì dĩ nhiên cũng ăn; và cứ thế...  Tùy theo sự đặt ra trước, nhiều khi mình chỉ so bài để ăn thua với nhà cái (dealer) mà thôi chứ không phân ăn thua với 2 nhà còn lại...  Khi so sánh với nhà cái thì sẽ không có chuyện huề vì nhà cái được lợi hơn khi huề chi với mình (advantage)...  Nếu chi nào mình huề với nhà cái thì xem như mình thua (xập xám gọi là "ăn cặp one", tôi không biết mình viết chữ one có đúng không, nhưng phát âm là giống như vậy)...  Giá trị của con bài là do chính giá tri cao thấp của nó chứ không do nước cơ, rô, chuồn, hay bích định đoạt...

***** PHÂN CẤP LỚN NHỎ *****

    Bây giờ là luật để chia lớn nhỏ (ranks) khi so sánh chi...  Tôi chia theo từ lớn xuống nhỏ...  Tôi nói về 2 chi có 5 lá trước vì chi trên cùng chỉ có 3 lá dĩ nhiên là không giống như 2 chi này...

    "Mậu binh" là không cần binh cũng ăn...  Tôi sẽ đề cập đến những loại mậu binh ở dưới cùng sau khi giải thích những ranks khác trước cho các bạn có khái niệm trước để có thể hiểu khi tôi dùng trong phần mậu binh...

    -"Cù lủ" (full house) là 3 con bài cùng số (index) và một cặp đôi, ví dụ như 3 con chín + 2 con K (hình dưới)...  So sánh lớn nhỏ là ở 3 con cùng số đó chứ không phải là ở cặp...  Lớn nhất là cù lủ ách (Ace), nhỏ nhất dĩ nhiên là cù lủ hai...



    -"Thùng" (flush) là 5 con cùng nước (suits) mà không theo trật tự liền nhau (không theo sequence - sequence là như 2, 3, 4, 5, 6), ví dụ của thùng như là 5 con gồm hai + bốn + bảy + chín + Q cùng là nước bích hoặc là năm + bảy + chín + K + Ace cùng cơ ...  4 nước là cơ (heart), rô (diamond), chuồn (club), bích (spade)...  So sánh ăn thua là do ở con lớn nhất của 5 con đó, nếu bằng (tie) thì so sánh đến con lớn kế tiếp...  Con lớn nhất cũng đồng thời dùng để gọi tên cái thùng như cái thùng đầu tiên đề cập ở trên (hình dưới) thì gọi là "thùng Đầm"...  Như 2 ví dụ trên thì cái thùng cơ ăn cái thùng bích vì có con Ace lớn hơn con Q...

    -"Sảnh" (straight) là 5 con theo trật tự liền nhau (sequence) nhưng không cùng nước (suit), ví dụ của sảnh như 5 con gồm có bảy rô + tám chuồn + chín rô + mười cơ + J chuồn hoặc 5 con gồm có Ace bích + hai cơ + ba chuồn + bốn chuồn + năm chuồn...  Như tôi đã nói ở trên về sự ngọai lệ lớn nhỏ của 13 lá bài, chính là ở sảnh khi con Ace có thể tính nhỏ nhất là 1 để bắt đầu sảnh 1, 2, 3, 4, 5; hoặc tính là lớn nhất để theo sau 10, J, Q, K như ở sảnh 10, J, Q, K, Ace...  So sánh con cuối trong sequence để tính ăn thua...  Đó củng đồng thời dùng để gọi tên của sảnh như trong hình dưới là "sảnh Bồi"...  Như 2 ví dụ trên thì sảnh sau lớn hơn sảnh trước; sảnh 1, 2, 3, 4, 5 nhỏ hơn sảnh 2, 3, 4, 5, 6...

    -"Xám chi" (three of a kind) là 3 con cùng số và 2 con còn lại khác số với nhau (dĩ nhiên cũng khác số với 3 con kia, nếu không đã là 4 con cùng số rồi)...  Ví dụ của xám chi như là 5 con gồm có 3 con năm + 1 con K + 1 con mười (hình dưới)...  So sánh 3 con cùng số đó để ăn thua...

    -"Thú" hay "thú phé" (two separate pairs) là 2 cặp và 1 con bất kì nào khác; ví dụ như 5 con gồm có 2 con bảy + 2 con ba + 1 con K (hình dưới) hoặc 5 con gồm có 2 con bảy + 2 con ba + 1 con năm...  So sánh cặp lớn trong 2 cặp để phân ăn thua, nếu huề thì so sánh đến cặp nhỏ, nếu huề nữa thì tính đến con còn lại...  Ví dụ trên thì thú phé trước ăn thú phé sau ở con K lớn hơn con 5...

    -"Dách" hay "dách phé" (pair) là 2 con cùng số (cặp) và 3 con còn lại khác nhau hòan tòan; ví dụ như 5 con gồm có 2 con bảy + 1 con Q + 1 con năm + 1 con K (hình dưới) hoặc 5 con gồm có 2 con bảy + 1 con Q + 1 con ba + 1 con K...  So sánh cặp để ăn thua, nếu huề thì so sánh đến con lớn nhất trong 3 con còn lại, nếu huề nữa thì tính đến con lớn kế tiếp và cứ thế...  Như ví dụ trên thì dách trước ăn dách sau ở con 5 lớn hơn con 3...

    -"Tài" hay "mậu thầu, mậu dỉ" (hight card) là chẵng có gì hết trong số trên và cũng không được mậu binh như sẽ nói đến ở dưới...  Nghĩa là mình có 5 con không con nào cùng số (index) với con nào, không theo trật tự (sequence), không cùng nước (suit)...  Ví dụ như 5 con gồm có 1 con Ace chuồn + 1 con Q bích + 1 con mười rô + 1 con bốn cơ + 1 con hai chuồn (hình dưới)...  Dĩ nhiên là so sánh con từ con lớn nhất để ăn thua, nều con đó huề thì theo thứ tự lớn nhỏ đến mấy con còn lại...

    Bây giờ thì các bạn đã nắm được về cách binh 2 chi, mỗi chi gồm 5 con bài dưới cùng và ở giữa rồi...  Chi trên chỉ có 3 con thì dĩ nhiên chỉ có thể binh theo xám chi (three of a kind), dách (pair), hoặc tài (high card) thôi và dùng cách phân chia lớn nhỏ của những cái này (ranks)...  Không thể tính tài là thùng hoặc sảnh 3 lá được trừ mậu binh như sẽ nói ở dưới...

    Luôn luôn nhớ rằng chi 5 con dưới phải luôn lớn hơn chi 5 con ở giữa, chi giữa phải lớn hơn chi trên cùng...

***** CÁCH GỌI TÊN *****

    Bây giờ là cách gọi tổng hợp cả 3 chi khi mình mở bài (show hands) cho người ta xem để tính lớn nhỏ...  Người ta gọi từ chi dưới cùng lên trên...  Ví dụ như: thùng ba đao (thùng 3 phé) là cái thùng dưới cùng, rồi đến 3 cặp; nếu mình để cặp lớn nhất ở chi trên cùng thì gọi là thùng 3 phé (3 "đao") dương (offense), nếu bỏ cặp lớn nhất đó ở chi giữa thì là thùng 3 phé thủ (defend)...  Rồi nào là sảnh 3 đao; rồi cù lủ dách phé; rồi thùng tàng tàng hoặc cù lủ hoặc sảnh tàng tàng nghĩa là ngoài cù lủ, thùng, sảnh ở chi dưới cùng ra thì 2 chi còn lại chỉ là tài thôi (dĩ nhiên con lớn nhất trong 8 con bài đó phải nằm ở chi giữa, nếu không sẽ lủng)...  Rồi nào là 5 bánh xe (5 phé), thú phé thủ (4 cặp, chia ra 2 cặp ở mỗi chi dưới và giữa - nhớ đừng để thủng, còn chi trên cùng là tài); thú phé dương (2 cặp ở chi dưới, cặp lớn trong 2 cặp còn lại ở chi giữa và cặp còn lại ở trên cùng - để không thủng)...  3 phé bắn (3 cặp chia ra 3 chi), 3 phé thủ (2 cặp ở chi dưới cùng, cặp còn lại ở chi giữa)...  Còn nhiều nữa mà khi chơi rồi các bạn sẽ tự học biết...

***** MẬU BINH *****

    Nào, hãy nói đến mậu binh (ăn không cần binh)...  Mậu binh gồm có những loại sau:

    -Mậu binh rồng cuốn là sảnh từ 2 đến ách, mỗi số (index) có một con...

    -Mậu binh "thùng phá sảnh" (straight flush) là có 5 con bài vừa là thùng vừa là sảnh (một sequence cùng suit, ví dụ như 8, 9, 10, J, Q cùng nước nước (suit) chuồn)...  Hình dưới:

    -Mậu binh "tứ quí" (four of a kind), là 4 con bài cùng số, ví dụ như 4 con Ace...



    -Mậu binh "lục phé bôn" (6 đôi, six pairs)...

    -Mậu binh 3 cái sảnh (nhớ sảnh dưới cùng phải lớn hơn sảnh giữa, còn sảnh trên cùng không cần tính đến sự lớn nhỏ vì chỉ có 3 lá)...

    -Mậu binh 3 cái thùng (nhớ thùng dưới lớn hơn thùng giữa)...

***** STRATEGIES *****

    Bây giờ thì các bạn đã có thể tham dự chơi xập xám với người khác rồi, nhưng đừng binh ăn tiền vội trừ phi các bạn là người rất may mắn, tốt hơn hết là đừng đánh bài ăn tiền mà chỉ nên đánh cho vui thôi...  Thắng thua trong một ván bài không chỉ biết căn bản mà còn phải tính tóan lợi hại overall làm sao để đạt mục đích tối ưu của ván bài là thắng sau khi so sánh 3 chi, đừng vì 1 chi đẹp mà thua cuộc...

    Giả sử như không vì có cù lủ ách rồi chẳng còn gì hết để phải binh cù lủ tàng tàng trong khi có thể có đường binh khác lớn đều hay ít nhất đều 3 chi...  Hay có lúc vì mình có 3 phé bài lớn chia ra thành 3 phé bắn mà ăn được cả cù lủ 2 phé dương vì 2 phé của 2 chi trên của mình lớn hơn 2 chi trên của đối phương; hay khi mình có 4 phé cũng vậy, bỏ 2 phé nhỏ ở dưới cùng, phé lớn nhất ở giữa và phé lớn nhì ở trên cùng cũng là để tìm ăn cù lủ dương...  Hay có lúc mình cù lủ tàng tàng ăn được thùng 2 phé thủ của đối phương vì cái tài đầu lớn hơn của họ...

    Đường binh (strategy) còn nhiều nữa, tùy theo các bạn cao tay tính tóan, đó là cái hay của các bạn để trở thành thần bài (god of gamble)...

    Có vài strategies căn bản mà các bạn có thể thường theo vì có lý (dĩ nhiên là có ngọai lệ tùy bài của mình): các bạn hay nghe nói "thùng thủ, cù lủ" dương ý nói nếu có 1 cái thùng và 2 cặp thì thường binh 2 cặp đó ở chi giữa mà không bỏ 1 ở chi giữa và 1 ở chi trên (hence chử "thủ" - defend), còn cù lủ dương thì bỏ 2 cặp đó mỗi cặp ở mỗi chi giữa và trên (offense)...  Đơn giản vì mình có cù lủ là lớn nhất trong ranks thì có cơ hội ăn chi đó rồi, nên cần ăn thêm ít nhất 1 chi nữa để ăn ván bài overall, 2 cặp ở chi giữa thì không lớn lắm, có thể thua nếu đối phương có 2 cặp lớn hơn ở đó, hoặc xám chi, sảnh, thùng, etc. trong khi đa số bài chia vào tay không đều để cả 3 chi đều có cái gì đó chứ không phải tài (mậu thầu, mậu dỉ), cho nên có cơ hội mình ăn thêm được chi trên khi để cặp nhỏ trong số 2 cặp ở chi trên (cặp nhỏ để không bị thủng) khi người ta không có gì (tài) ở trên...  Trường hợp ngọai lệ có thể là cù lủ của mình nhỏ quá, hoặc 2 cặp của mình lớn quá...

    Rồi thường 5 bánh xe (5 phé) thì "bắn" (offense) nghĩa là đặt cặp lớn nhất ở trên cùng, 4 cặp còn lại thì thường bỏ cặp lớn nhất trong số 4 cặp ở dưới cùng cùng với 1 trong 2 cặp nhỏ, và cặp lớn nhì ở chi giữa cùng với cặp nhỏ còn lại...  Nhưng cũng có lúc dồn 4 cặp lớn nhất ở 2 chi dưới (nhớ cặp lớn nhất phải ở chi dưới cùng để không bị thủng), rồi cặp nhỏ nhất ở trên cùng để ăn đối phương binh thùng thủ với 2 cặp ở chi giữa nhỏ hơn mình và tài ở chi đầu...

    Tóm lại là chiến lượt và chiến thuật, muốn thì theo, không thì thôi...  Khi có kinh nghiệm và biết tính toán thì các bạn sẽ biết phải binh làm sau tùy theo hoàn cảnh bài mình được chia cho...  Tôi biết chơi nhưng không phải là cao thủ cho nên thắng bại là ở do tài năng, trí tuệ của các bạn.  Tôi hoàn toàn không chịu trách nhiệm bất cứ hậu quả nào nếu các bạn dùng những chỉ dẫn này để chơi bài chuyên nghiệp hoặc để mình bị lôi cuốn vào đam mê cờ bạc.

Nhận xét